Σαπφώ Νοταρά, η σπουδαία!

ΗΣαπφώ Νοταρά ίσως να είναι η πιο αδικημένη μορφή του σύγχρονου θεάτρου.Άνθρωπος κλειστός, μοναχικός αλλά με ταλέντο που ξεχειλίζει η Νοταρά αποτέλεσεγια τους σκηνοθέτες της εποχής της, την ωραία - άσχημη καρατερίστα με τη μοναδικήβραχνή - πνιχτή φωνή.  Η Σαπφώ έζησε μιαζωή μοναχική, μακριά από τη δημοσιότητα, που απεχθανόταν κι έφυγε τόσο ήσυχαόσο κι ο βίος που διήγε.

            Υπήρξε βαθιά μορφωμένη (είχετελειώσει το Εμπορικό Πανεπιστήμιο σε μιαν εποχή όπου ελάχιστες γυναίκες συνέχιζανστην τριτοβάθμια εκπαίδευση) και μόνο λίγο πριν το τέλος της ζωής πρόλαβε ναπαίξει κάποια πράγματα που ανέδειξαν τόσο το εύρος του πραγματικού τηςταλέντου, όσο και την πραγματική χροιά της φωνής της.

            Γεννημένη το 1907 στο Ηράκλειο τηςΚρήτης, σπούδασε ηθοποιός στη δραματική σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου,επιλέγοντας ως ψευδώνυμο, αντί του πραγματικού της Χάνδακα, το όνομα του δρόμουόπου βρισκόταν η σχολή. Εμφανιζόμενη στο θέατρο, δούλεψε δίπλα σε σπουδαίουςηθοποιούς, όπως η Κοτοπούλη, η Κατερίνα, η Βασιλειάδου (η άλλη ωραία-άσχημη).Γνωστή όμως και ιδιαίτερα δημοφιλής έγινε με τη συμμετοχή της στις 30 ταινίεςπου έπαιξε -από το 1951 ως το 1970-, όπου και οι διαχρονικές ατάκες της: «Εδώμέσα γίνονται Σόδομα και Γόμορρα!» και «Μπουρλότο!». Προτελευταία της θεατρικήεμφάνιση ήταν το θεατρικό έργο «Φιλουμένα Μαρτουράνο» με την Έλλη Λαμπέτη όπουκατείχε το ρόλο της Ροζαλίας ενώ συγκλονιστική υπήρξε στην τελευταία θεατρικήτης εμφάνιση. Πρόκειται για το έργο «Πορνογραφία*» κι αξεπέραστη έχει μείνει η ερμηνείατης στην «Στην οδό του Μπλαμαντώ» σε στίχους Ζαν Πωλ Σαρτρ, διασκευή ΑλέξηΣολομού και μουσική Μ. Χατζιδάκι. Αυτή ήταν και η τελευταία εμφάνιση της Νοταρά- περίπου δυόμισι χρόνια πριν από τον θάνατό της.

            Στα χρόνια που ο Χατζιδάκις ανασύστασεκαι διεύθυνε το Τρίτο Πρόγραμμα, κάλεσε κοντά του τη Νοταρά αξιοποιώντας κιαναδεικνύοντας το ταλέντο της. Εκείνη την περίοδο ηχογραφήθηκαν τέσσεραδιηγήματα του Αλ. Παπαδιαμάντη. «Όνειρο στο κύμα», «Φώτα ολόφωτα», «Τομοιρολόγι της Φώκιας» καθώς και το «Έρωτας στα χιόνα». Παράλληλα με όλα αυτά,το 1977 λαμβάνει μέρος ως Πρώτη Κορυφαία στις Τρωάδες σε μετάφραση καιδιδασκαλία του Γ. Τσαρούχη. Στον αντίποδα η Σαπφώ συμμετέχει (τέλη 1979) στη Λιλιπούποληκρατώντας το ρόλο της Μάγισσας Μπρουχίλντας. Οι συμμετοχές της είναι κάμποσεςκι έλαβαν χώρα σε εορταστικά / επετειακά επεισόδια της Λιλιπούπολης.  Με αυτή τη φωνή έμεινε αξέχαστη στο ραδιόφωνοως θρυλική Κλημεντίνη στο «Ημερολόγιο ενός θυρωρού» και ως «Κυρία Κυριακή» στηνπαραγωγή του Κ. Π. Παναγιωτόπουλου.

            Σήμερα, λοιπόν, με αυτή την ανάρτησητιμούμε το πρόσωπό της. Δυσκολεύτηκα σχετικά με το τι θα έπρεπε να αναρτήσουμεδεδομένου ότι όσα έχω στην κατοχή μου είναι μικρά κι ίσως να μην καταδεικνύουντο εύρος του ταλέντου της. Στην κατοχή μου έχω τις τέσσερις από τις λιγοστές συμμετοχέςτης στη ιστορική Λιλιπούπολη, την ανάγνωση των τριών εκ των τεσσάρων παπαδιαμαντικώνδιηγημάτων, κάποια πράγματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο (συμμετοχή της στηΦιλουμένα, δίσκος Πορνογραφία του Μ. Χατζιδάκι, συμμετοχή της σε ραδιοθεατρικήπαράσταση δοθείσα από τη Ρ/Τ), μιαν απαγγελία της στο «Τραγούδι της Μάνας» (μιασχετικά καλή ηχογράφηση) και το δώρο των συνδιαχειριστών μου, τις Τρωάδες τουΕυριπίδη σε διδασκαλία Τσαρούχη. (για λόγους δεοντολογίας δε δημοσιεύουμευλικού του εμπορίου)

Δύο«πακέτα» διαφορετικού περιεχομένου περιλαμβάνει η σημερινή μας ανάρτηση:

Πακέτο 1

http://rapidshare.com/files/419438205/Sapfo_Notara.rar.html

Πακέτο2

http://rapidshare.com/files/419471479/Notara_2.rar.html

*«Μουσικό θέαμα σε δύο πράξεις με τραγουδιστές, ηθοποιούς, χορωδούς, χορευτέςκαι μικρή ορχήστρα. Ανέβηκε στο θέατρο "Σούπερ Σταρ" καθυστερημένα,στις 17 Οκτωβρίου 1982, και κατέβηκε εσπευσμένα στις 8 Δεκεμβρίου του ίδιουχρόνου, λόγω ελλείψεως θεατών», όπως σημειώνει ο Μ. Χατζιδάκις στο βιβλίο πουσυνοδεύει το δίσκο της μουσικής παράστασης.

Επιπλέον:

            1. Όποιος εκ των αναγνωστών έχει στηνκατοχή το τέταρτο διήγημα αναγνωσμένο από τη Σαπφώ Νοταρά ας επικοινωνήσει μαζίμας. Θα είναι πολύτιμη η προσφορά τους. Ευχαριστούμε προκαταβολικά!

 

2. Μια άκρως μελαγχολική εικόνα τηςδιαβίωσης της Νοταρά δίνει ο Νίκος Θωμόπουλος στην ιστοσελίδα Cinema info: «Τοάβατο της μοναξιάς της δεν το πάτησε ποτέ κανείς. Στη διάρκεια της ημέρας τηνέβλεπες συχνά να κάθεται μονάχη της στο τραπεζάκι κάποιου καφενείου, ναμηρυκάζει τη θλίψη της, να ηλεκτρίζεται στη θέα των απόμαχων της ζωής και νακαπνίζει τα κόκκινα τσιγάρα της. Οι άνθρωποι του θεάματος δεν της φέρθηκανκαλά, δεν μπόρεσαν να διακρίνουν τον αρχαίο σπαραγμό της». Και πιο κάτω: «ΟΓιάννης Τσαρούχης συνέλαβε το πραγματικό της ταλέντο και της δίνει τον ρόλο τηςκορυφαίας του χορού αλλά και όλα τα χορικά των "Τρωάδων". Υπέφερε απόσοβαρή αρθρίτιδα και σάκχαρο, λόγω των γλυκών που έτρωγε συχνά, για να ξεγελάτην πείνα της, λόγω των πενιχρών εσόδων της. Κανένας πολιτιστικός σύλλογος ήκρατικός φορέας δεν νοιάστηκε γι' αυτήν. Άλλωστε η πλειονότητα των συναδέλφωντης τη θεωρούσε απλώς ένα κωμικό πρόσωπο».

3. Στο «πικάπ» ακούμε την Έλλη Λαμπέτη,Δημήτρη Παπαμιχαήλ & Σαπφώ Νοταρά στο έργο Φιλουμένα Μαρτουράνο, ηχογράφησητου 1978. Το παρόν αρχείο ήχου πωλείται στο εμπόριο, ως εκ τούτου αποτελείμονάχα ηχητική αναφορά και δε διατίθεται.

Καλέςακροάσεις

Σείριος